อาหารคนป่วยติดเตียงเป็นอาหารที่จำเป็นสำหรับคนป่วย หรือแม้แต่ผู้สูงอายุหลายคน ก็ควรรับประทานอาหารแบบนี้ เพราะกินง่ายกว่าอาหารปกติ และบางคนอาจจะฟันไม่ค่อยดีแล้ว จึงต้องรับประทานเป็นอาหารเหลว อาหารปั่น หรืออาหารเสริม เพื่อให้ร่างกายมีแรงต่อสู้กับโรคภัยไข้เจ็บได้ นอกจากนั้นผู้สูงอายุบางคนยังกินยาก ทำให้ผู้ดูแลต้องใส่ใจและพิถีพิถันเป็นพิเศษ อาหารคนป่วยจึงตอบโจทย์มากกว่า
อาหารสำหรับผู้ป่วยติดเตียงคือ อาหารอ่อนสำหรับคนป่วยที่มีการจัดเตรียมโดยเฉพาะ เพื่อให้มีสารอาหารครบถ้วน 5 หมู่ มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ทั้งคาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน วิตามิน และแร่ธาตุที่จำเป็นสำหรับร่างกาย นอกจากนั้นยังต้องเป็นอาหารที่ย่อยได้ง่าย เคี้ยวง่าย กลืนง่าย เพื่อป้องกันการสำลักหรือการติดคอ สำหรับผู้ที่มีปัญหาการกลืนลำบาก หรือผู้ป่วยติดเตียงที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ซึ่งอาหารสำหรับคนป่วยมีความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะช่วยเพิ่มพลังงานและฟื้นฟูร่างกาย เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง เพื่อต้านทานเชื้อไวรัส แบคทีเรีย และเชื้อโรคต่าง ๆ ที่อาจนำไปสู่ภาวะติดเชื้อได้ ผู้ที่เตรียมอาหารผู้ป่วยจึงต้องให้ความสำคัญและใส่ใจในทุกขั้นตอนของการเตรียมอาหาร ตั้งแต่การเลือกชนิดอาหาร การประกอบอาหาร การจัดเสิร์ฟ
อาหารผู้ป่วยติดเตียงมีหลายประเภท ซึ่งแต่ละคนจะเหมาะสมกับอาหารประเภทไหน ก็ขึ้นอยู่กับร่างกาย อาการป่วย และความต้องการสารอาหารของแต่ละคน ซึ่งอาหารคนป่วยเหล่านี้สามารถใช้กับผู้สูงอายุได้เช่นกัน โดยจะแบ่งเป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ ดังต่อไปนี้
อาหารเหลวสำหรับผู้ป่วยติดเตียงและอาหารเหลวสำหรับผู้สูงอายุนั้น จะเป็นอาหารอ่อนสำหรับผู้ป่วยที่กินง่าย ย่อยง่าย สามารถกลืนหรือดูดได้เลย เช่น นม น้ำผลไม้สด น้ำต้มผัก น้ำสมุนไพร น้ำซุป ซึ่งอาหารเหลวคนป่วยสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทย่อย ๆ คือ อาหารเหลวแบบใส และอาหารเหลวแบบข้น ซึ่งแบบข้นจะมีเนื้อสัมผัสที่มากกว่าแบบใส
อาหารปั่นผู้ป่วยติดเตียงและอาหารปั่นผู้สูงอายุนั้น จะเป็นอาหารที่ผ่านการปรุงให้สุกแล้ว นำมาปั่นให้เป็นเนื้อเดียวกัน มีทั้งข้าว เนื้อสัตว์ และผักต่าง ๆ เพื่อให้ง่ายต่อการรับประทาน ลดโอกาสการสำลักหรือติดคอ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีปัญหาการกลืน หรือกลืนได้ลำบาก
อาหารเสริมผู้ป่วยติดเตียงเป็นอาหารบำรุงคนป่วย ใช้สำหรับผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุที่ขาดสารอาหาร ต้องการพลังงาน ฟื้นฟูร่างกาย เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน หรือต้องการสารอาหารบางชนิดมากกว่าปกติ เช่น โปรตีน ไฟเบอร์ ไขมันไม่อิ่มตัว วิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ เป็นต้น
ผู้ดูแลหลายคนอาจกำลังมองหาสูตรอาหารผู้ป่วยติดเตียงหรือเมนูอาหารผู้ป่วยติดเตียง ซึ่งมีมากมายหลากหลายและไม่ตายตัว แต่ที่สำคัญต้องเน้นให้มีประโยชน์ โภชนาการสูง และต้องครบ 5 หมู่ ซึ่งเราจะยกตัวอย่างอาหารต่าง ๆ และอธิบายคุณประโยชน์ ดังต่อไปนี้
โปรตีนจะช่วยในการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่อยู่บนเตียงเป็นระยะเวลานาน เช่น เนื้อปลา เนื้อหมู เนื้อไก่ ไข่ไก่ เต้าหู้ ถั่วต่าง ๆ เป็นต้น
คาร์โบไฮเดรตจะช่วยเพิ่มพลังงานให้แก่ผู้ป่วยและผู้สูงอายุ ป้องกันอาการอ่อนเพลีย ไม่มีแรง แต่ก็ควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสม ยกตัวอย่างเช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีท น้ำตาลแดง
ไขมันจะช่วยส่งเสริมสุขภาพของผู้ป่วยให้ฟื้นตัวได้เร็วยิ่งขึ้น แต่ก็ควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสมเช่นกัน ซึ่งควรเลือกไขมันดีอย่างไขมันไม่อิ่มตัว ซึ่งมีอยู่ในเนื้อปลา นมถั่วเหลือง ผักใบเขียว และผลไม้บางประเภท
วิตามินเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของผู้ป่วยและผู้สูงอายุให้แข็งแรง ช่วยบำรุงร่างกาย อาหารที่มีวิตามินสูงจะได้แก่ ผักและผลไม้ต่าง ๆ เช่น ผักคะน้า ผักกาดขาว ผักกวางตุ้ง กล้วย ส้ม ฝรั่ง แอปเปิ้ล กีวี่ เป็นต้น
แร่ธาตุเป็นสารอาหารที่ดีต่อร่างกายผู้ป่วยและผู้สูงอายุ เพราะช่วยในการฟื้นฟูร่างกาย และช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ซึ่งอาหารที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุจะได้แก่ ผักและผลไม้ต่าง ๆ เช่น ผักบุ้ง มะละกอ แครอท ตำลึง แตงโม แอปเปิ้ล เป็นต้น
แม้ว่าผู้ป่วยติดเตียงจะรับประทานอาหารได้หลากหลาย แต่ก็มีอาหารที่ผู้ป่วยห้ามรับประทานอยู่เช่นกัน ได้แก่
วิธีให้อาหารผู้ป่วยติดเตียงแบ่งออกเป็น 2 วิธีหลัก ๆ คือ การให้อาหารทางสายยาง และการให้ผู้ป่วยรับประทานด้วยตนเอง ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
เป็นการให้อาหารผู้ป่วยผ่านทางสายยางที่เชื่อมต่อกับทางเดินอาหารโดยตรง ซึ่งวิธีนี้จะเหมาะกับผู้ป่วยติดเตียงที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ โดยการให้อาหารทางสายยางมี 2 แบบ คือ การให้อาหารทางสายยางผ่านจมูก และผ่านทางหน้าท้อง ซึ่งผู้ดูแลจะต้องมีความรู้ในการให้อาหารทางสายยาง และใช้ความระมัดระวังในการเตรียมอาหารและให้อาหารเป็นพิเศษ ที่สำคัญคือต้องใส่ใจในความสะอาดและความปลอดภัยของผู้ป่วยด้วย
เป็นการให้อาหารผู้ป่วยแบบปกติ คือให้รับประทานด้วยตนเอง ในกรณีที่ผู้ป่วยช่วยเหลือตนเองได้เบื้องต้น ซึ่งผู้ดูแลก็ต้องควรอำนวยความสะดวกให้ด้วย โดยอาจจะต้องช่วยป้อนอาหารผู้ป่วย ซึ่งจะต้องเป็นอาหารอ่อนหรืออาหารเหลวที่เคี้ยวง่ายหรือกลืนง่าย เวลาป้อนจะต้องให้ผู้ป่วยนั่งตัวให้ตรงมากที่สุด และหลังจากผู้ป่วยรับประทานอาหารเสร็จต้องนั่งย่อยต่อเป็นเวลาประมาณ 1-2 ชั่วโมง
หากผู้ดูแลคัดสรรและจัดอาหารสำหรับผู้ป่วยติดเตียงหรือผู้สูงอายุเป็นอย่างดี ก็จะช่วยอำนวยความสะดวกให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารได้ง่ายยิ่งขึ้น นอกจากนั้นยังย่อยง่าย ดูดซึมได้เร็ว ได้รับสารอาหารเพียงพอ ช่วยฟื้นฟูร่างกายได้ แต่หากกลัวว่าขณะผู้ป่วยรับประทานจะเกิดอาการสำลักหรือติดคอ ก็ควรหาตัวช่วยในการดูแลผู้ป่วย เพื่อให้ดูแลได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างเตียงไฟฟ้าที่สามารถปรับระดับความสูงได้ ก็จะช่วยอำนวยความสะดวกให้ผู้ป่วย ผู้สูงอายุ และผู้ดูแลได้
หากคุณยังไม่รู้ว่าจะเลือกเตียงไฟฟ้าของแบรนด์ไหนดี เราขอแนะนำเตียงไฟฟ้าปรับระดับจาก TOPCARES ที่สามารถปรับระดับได้ด้วยรีโมทคอนโทรลไร้สาย สามารถรับน้ำหนักได้มาก มีการรับประกันสินค้า ของดีมีคุณภาพได้มาตรฐาน การันตีจากผู้ใช้จริง เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของคุณและคนที่คุณรักให้ดียิ่งขึ้น
Reference Source: https://rakmor.com/bedridden-food/, https://modernformhealthcare.co.th/food-for-bedridden-patient/