รถเข็นผู้ป่วย รถเข็นผู้สูงอายุ หรือรถเข็นวีลแชร์นั้น เป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ช่วยเคลื่อนย้ายผู้ที่มีปัญหาด้านการเคลื่อนไหวหรือปัญหาด้านสุขภาพอื่น ๆ ช่วยอำนวยความสะดวกให้ผู้ป่วยและผู้สูงอายุ ซึ่งมีด้วยกันหลายประเภท โดยแต่ละประเภทจะแตกต่างกันไปตามคุณสมบัติในการใช้งาน ในบทความนี้เราจะมาดูกันว่าวีลแชร์เหมาะกับใคร ทำไมถึงจำเป็นต้องใช้ รถเข็นวีลแชร์มีกี่ประเภท รวมทั้งวิธีการเลือกรถเข็นผู้สูงอายุแบบไหนดีให้เหมาะสมกับผู้ใช้งาน และองค์ประกอบของรถเข็นผู้ป่วยนั้นมีอะไรบ้าง ไปอ่านกันได้เลยค่ะ
รถเข็น wheelchair เหมาะกับผู้สูงอายุที่มีปัญหาในการเดินและการเคลื่อนไหว และผู้ป่วยที่เป็นโรคหรือมีอาการบาดเจ็บต่าง ๆ เช่น อัมพฤกษ์ อัมพาต กระดูกหัก มีปัญหาในการเคลื่อนไหว เดินหรือยืนนาน ๆ ไม่ได้ มีปัญหาในการทรงตัว มีปัญหาเกี่ยวกับระบบประสาท หญิงตั้งครรภ์ หรือผู้ที่มีความพิการ เป็นต้น ซึ่งรถเข็นวีลแชร์จำเป็นอย่างยิ่งต่อต่อผู้สูงอายุและผู้ป่วยเหล่านี้ เพราะจะทำให้เคลื่อนไหวได้สะดวกขึ้น ช่วยทำกิจวัตรประจำวันต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น ช่วยแบ่งเบาภาระของผู้ดูแล หรือบางทีผู้ใช้งานก็สามารถขับเคลื่อนวีลแชร์ได้ด้วยตัวเอง สามารถดำเนินชีวิตได้เองโดยที่ไม่ต้องพึ่งพาใคร ทำให้ใช้ชีวิตได้อย่างเป็นปกติเหมือนคนธรรมดา ช่วยส่งเสริมความภาคภูมิใจในตัวเองให้มากขึ้นได้อีกด้วยค่ะ นับได้ว่าเป็นอุปกรณ์ที่มีประโยชน์และมีคุณค่าทั้งทางร่างกายและจิตใจเลยทีเดียว
รถเข็นผู้สูงอายุมีหลายประเภท ซึ่งเราแบ่งออกเป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ ตามคุณสมบัติหลัก ได้แก่
รถเข็นผู้สูงอายุเหล่านี้ขับเคลื่อนโดยผู้ใช้หรือผู้ดูแล มีให้เลือกหลายสไตล์ ทั้งรุ่นมาตรฐาน รุ่นน้ำหนักเบา และรุ่นน้ำหนักเบาพิเศษ ซึ่งถ้าเป็นแบบล้อเล็กมักจะมีน้ำหนักเบา แต่ต้องให้ผู้ดูแลช่วยเข็น เหมาะกับคนที่ไม่ค่อยมีแรงช่วงบน และถ้าเป็นแบบล้อใหญ่ ผู้ใช้สามารถเข็นได้ด้วยตนเอง แต่ต้องมีกำลังแขนช่วงบนมากพอ
เรียกอีกอย่างว่ารถเข็นวีลแชร์ไฟฟ้า ซึ่งมีมอเตอร์ไฟฟ้าและแบตเตอรี่ ช่วยให้ผู้ใช้เคลื่อนไหวได้โดยไม่ต้องขับเคลื่อนวีลแชร์ด้วยตนเอง เหมาะสำหรับบุคคลที่มีข้อจำกัดด้านความแข็งแรงของร่างกายส่วนบนหรือการเคลื่อนไหวที่จำกัด
รถเข็นผู้สูงอายุ พับได้ น้ําหนักเบา เป็นรถเข็นอีกประเภทหนึ่ง ที่ออกแบบมาเพื่อให้ขนย้ายได้สะดวก พับใส่ท้ายรถได้อย่างไม่เปลืองพื้นที่ ส่วนใหญ่มักจะมีขนาดไม่ใหญ่มากและน้ำหนักเบา เพื่อเอื้อในการยกไปไหนมาไหนได้สะดวกนั่นเอง
ขนาดวีลแชร์ มาตรฐานควรเหลือช่องว่างข้างลำตัว ข้างละประมาณ 1 นิ้ว ขนาดโดยรวมต้องพอเหมาะไม่เล็กไม่ใหญ่จนเกินไป เมื่อเทียบกับขนาดตัวของผู้สูงอายุหรือผู้ป่วย ระดับที่นั่งต้องไม่สูงหรือต่ำจนเกินไป โดยเฉพาะผู้ใช้งานที่จะบังคับวีลแชร์ด้วยตนเอง ให้ลองดูว่าเมื่อทิ้งแขนข้างลำตัวแล้วจับถนัดมือหรือไม่ โดยควรงอข้อศอกได้ประมาณ 30-45 องศา
อีกประเด็นสำคัญสำหรับการเลือกรถเข็นผู้สูงอายุหรือวีลแชร์ที่ดีนั้นคือเรื่องของน้ำหนัก หากน้ำหนักมากเกินไปก็จะทำให้เข็นยาก เคลื่อนย้ายลำบาก เป็นภาระทั้งต่อตัวผู้ใช้งานเองและผู้ดูแล เพราะต้องออกแรงในการขับเคลื่อนมากกว่าปกตินั่นเอง
รถเข็นผู้สูงอายุที่ดีต้องมีโครงสร้างที่แข็งแรง ทนทาน มีอายุการใช้งานยาวนาน ซึ่งวัสดุที่เหมาะสมที่ควรจะนำมาทำเป็นวีลแชร์มักจะได้แก่ เหล็ก สแตนเลส อลูมิเนียมอัลลอยด์ เป็นต้น เพราะมีความแข็งแรงทนทานเหมาะแก่การนำมาใช้งาน
รถเข็นผู้ป่วยหรือรถเข็นผู้สูงอายุควรมีฟังก์ชันหรือคุณสมบัติที่จำเป็นต่อการใช้งาน เช่น ที่วางเท้า เพื่อที่เท้าจะได้ไม่ลากไปกับพื้นเวลาเข็น เบรกมือ สำหรับล็อครถเข็นเมื่ออยู่ในทางลาดเอียง หรือป้องกันรถเข็นเคลื่อนเพื่อความปลอดภัย หรือเป็นรถเข็นพับได้ผู้สูงอายุ เพื่อช่วยอำนวยความสะดวกในการขนย้าย สำหรับผู้ที่ต้องเดินทางบ่อย ๆ เป็นต้น
เช่น หากผู้ใช้งานมักจะออกจากบ้านบ่อย ๆ ก็ควรเลือกเป็นรถเข็นพับได้ผู้สูงอายุ หรือสามารถบังคับรถเข็นได้ด้วยตัวเอง และผู้ใช้งานมีกำลังแขนที่มากพอ ก็สามารถเลือกรถเข็นที่บังคับด้วยแรงคนได้ แต่หากต้องการความสะดวกสบาย บังคับได้ง่าย ก็ควรเลือกเป็นรถเข็นไฟฟ้าจะดีกว่า
ข้อสุดท้ายอย่าลืมกำหนดงบประมาณที่จะใช้ตัดสินใจเลือกซื้อรถเข็นผู้ป่วย ซึ่งต้องพิจารณาในหลาย ๆ ปัจจัย ทั้งประเภทของรถเข็น ฟังก์ชันในการใช้งาน แบรนด์ของวีลแชร์ มาตรฐานการรองรับ การรับประกันสินค้า เป็นต้น
โครงสร้างของรถเข็นผู้ป่วยมีด้วยกัน 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ โครงสร้างรถเข็นพับได้ และแบบพับไม่ได้ ซึ่งมีข้อดีและข้อเสียแตกต่างกันไป โดยรถเข็นพับได้ผู้สูงอายุจะมีน้ำหนักเบา จัดเก็บได้ง่าย พกพาไปไหนมาไหนได้สะดวก ส่วนแบบพับไม่ได้จะมีความแข็งแรงทนทานมากกว่า แต่ก็มีข้อเสียคือเปลืองพื้นที่จัดเก้บนั่นเอง
วัสดุที่ใช้นำมาทำโครงสร้างรถเข็นวีลแชร์ก็มีความสำคัญ โดยหากเป็นเหล็กจะมีความแข็งแรง แต่น้ำหนักมาก และยังเสี่ยงต่อการเป็นสนิม ส่วนสแตนเลสจะมีน้ำหนักเบากว่า มีความแข็งแรงพอสมควร แต่ไม่เป็นสนิม ส่วนอลูมิเนียมอัลลอยด์จะมีน้ำหนักเบามาก มีความแข็งแรงสูง แต่ก็มีราคาที่สูงด้วยเช่นกัน
ขนาดล้อของรถเข็น wheelchair แบ่งได้เป็นล้อเล็กและล้อใหญ่ โดยล้อเล็กจะมีน้ำหนักเบา และมีความคล่องตัวกว่า มีหลายขนาด ได้แก่ 8 นิ้ว, 12 นิ้ว, 14 นิ้ว, 16 นิ้ว ส่วนล้อขนาดใหญ่จะเหมาะสำหรับผู้ที่ช่วยเหลือตัวเองได้ มีหลายขนาด ได้แก่ 20 นิ้ว, 22 นิ้ว, 24 นิ้ว
ขนาดเบาะของวีลแชร์โดยทั่วไปจะอยู่ที่ประมาณ 45 เซนติเมตร แต่ก็มีขนาดพิเศษสำหรับคนตัวเล็กคือ 35 เซนติเมตร กับ 40 เซนติเมตร สำหรับเด็กและผู้สูงอายุ และสำหรับคนตัวใหญ่คือ 55 เซนติเมตร
เบาะที่นำมาใช้ทำรถเข็นผู้ป่วยมักจะได้แก่ เบาะผ้าและเบาะหนัง เบาผ้ามีข้อดีคือจะนั่งสบายกว่า เพราะไม่รู้สึกเหนอะหนะ เนื่องจากดูดซับเหงื่อได้ดี แต่มีข้อเสียคือทำความสะอาดยาก จึงอาจไม่เหมาะกับผู้ที่มีปัญหาด้านการขับถ่าย ส่วนเบาะหนังทำความสะอาดง่ายกว่า แต่เวลานั่งมักจะไม่ค่อยสบายตัว เพราะเหงื่อจะออกง่ายนั่นเอง
ยางของรถเข็นผู้ป่วยมีอยู่ด้วยกัน 3 แบบ ได้แก่ ยางลม ยาง PU และยางตัน
ระบบเบรกของรถเข็นผู้สูงอายุมีอยู่ด้วยกัน 2 แบบ ได้แก่ เบรกล้อหลัง และเบรกทั้งมือและล้อ หรือที่เรียกว่า ระบบ 2 เบรก นั่นเอง ซึ่งจะมีความปลอดภัยที่สูงกว่า แต่ก็มีราคาสูงกว่าด้วยเช่นกัน
ต่อไปนี้เป็นการนำเสนอวีลแชร์แบบต่าง ๆ จากแบรนด์ที่น่าสนใจในท้องตลาดมาให้ชมกันค่ะ
| แบรนด์สินค้า | SmartCare | Mobility | HOSPRO | Yuwell | No Brand |
| ชื่อสินค้า | รถเข็นผู้ป่วย พับได้ | รถเข็นเหล็กชุบ ล้อ 24 นิ้ว | รถเข็นวีลแชร์ HOSPRO H-WC607 สีเงิน | วีลแชร์ไฟฟ้า Yuwell รุ่น D130FL | เก้าอี้รถเข็นไฟฟ้า รุ่นอัพเกรด |
| พับได้ | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| ระบบไฟฟ้า | ❌ | ❌ | ❌ | ✅ | ✅ |
| ระบบ 2 เบรก | ✅ | ✅ | ✅ | ❌ | ❌ |
| รับน้ำหนักได้ | 130 กก. | 100 กก. | 100 กก. | 100 กก. | 150 กก. |
| ราคา | 1,390 บาท | 3,200 บาท | 3,400 บาท | 41,900 บาท | บาท |
| สั่งซื้อสินค้า | กดสั่งสินค้า | กดสั่งสินค้า | กดสั่งสินค้า | กดสั่งสินค้า | กดสั่งสินค้า |
จบกันไปแล้วสำหรับกับการแนะนำว่ารถเข็นวีลแชร์เหมาะกับใคร มีความจำเป็นแค่ไหน มีกี่ประเภท ข้อแนะนำในการเลือกรถเข็นผู้สูงอายุแบบไหนดี รวมทั้งองค์ประกอบของรถเข็น พร้อมกับตัวอย่างรถเข็นผู้สูงอายุยี่ห้อต่าง ๆ มาให้ได้ดูกัน หวังว่าทุกท่านคงจะได้ความรู้และประโยชน์จากบทความนี้ไม่มากก็น้อย เราขอเป็นส่วนหนึ่งในการเป็นตัวช่วยตัดสินใจเลือกซื้อรถเข็นผู้ป่วยหรือรถเข็นผู้สูงอายุดี ๆ แด่คนที่คุณรักค่ะ
Reference :