ภาวะบวมน้ำคืออะไร? พาเช็กลิสต์อาการและวิธีรักษา

คนกำลังจับขาที่บวม

คุณเคยตื่นมาแล้วรู้สึกว่าตัวบวม หน้าบวมผิดปกติบ้างหรือไม่? หากเคยแสดงว่าคุณอยู่ในภาวะบวมน้ำเข้าแล้วล่ะ! แต่ไม่ต้องตกใจไป เนื่องจากอาการนี้สามารถรักษาให้หายได้เป็นปกติแต่ทั้งนี้หากเกิดอาการบวมน้ำขึ้นในวัยผู้สูงอายุและผู้ป่วยติดเตียงก็เป็นสิ่งที่ต้องระมัดระวังและทำการรักษาอย่างทันท่วงที เพราะอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพตามมาได้นั่นเอง

อาการบวมน้ำ คืออะไร? ทำไมถึงพบบ่อยในผู้สูงอายุ

อาการบวมน้ำ คือ ภาวะของร่างกายที่มีน้ำหรือน้ำเหลืองสะสมอยู่ภายในบริเวณเนื้อเยื่อส่วนต่างๆ ในปริมาณที่มากเกินไป ทำให้มีอาการบวมน้ำเกิดขึ้นตามจุดต่างๆ ของร่างกาย เช่น บริเวณใบหน้า, มือ, แขน, ขาและเท้า เป็นต้น

ภาวะบวมน้ำหรือการบวมน้ำเป็นอาการที่สามารถพบได้ในบุคคลทุกเพศทุกวัย แต่ทั้งนี้ในวัยของผู้สูงอายุจะสามารถพบได้บ่อยมากที่สุด เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันและการทำงานต่างๆ ลดน้อยลงส่งผลให้เกิดการเจ็บป่วยต่างๆ ได้ง่ายกว่าปกติ

สาเหตุอาการบวมน้ำที่ควรรู้

สาเหตุของอาการบวมน้ำเกิดได้จากหลากหลายสาเหตุ ดังต่อไปนี้

  • การเจ็บป่วยจากโรคต่างๆ เช่น อาการบวมน้ำจากโรคไต, โรคตับ, การติดเชื้อหรือการทำงานผิดปกติของต่อมไทรอยด์ เป็นต้น
  • การใช้ยาบางชนิดเพื่อรักษาโรค เช่น ยาที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์, ยารักษาโรคความดัน, ยาเอสโตรเจนหรือยาแก้ปวด เป็นต้น
  • การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายหรือการทำงานที่ผิดปกติของฮอร์โมน
  • อาการบวมน้ำที่พบได้ในหญิงตั้งครรภ์
  • การอยู่ในอริยาบถเดิมๆ เป็นระยะเวลานาน
ผู้ชายกำลังนั่งทำงาน

วิธีเช็กแบบนี้แหละที่เรียกว่า ‘บวมน้ำ’

หากสงสัยว่าอาการบวมน้ำเป็นอย่างไร ถ้าคุณทำตามขั้นตอนดังนี้แล้วมีลักษณะดังกล่าวแสดงว่าเข้าข่ายแล้วล่ะ! 

  • ขั้นที่ 1 : ให้ใช้นิ้วมือกดลงไปบริเวณหรือจุดที่มีอาการบวมค้างไว้ประมาณ 15 วินาที
  • ขั้นที่ 2 : ยกนิ้วขึ้นมาและสังเกตว่าบริเวณที่กดมีรอยยุบลงไปหรือไม่
  • ขั้นที่ 3 : หากมีลักษณะเป็นรอยยุบลงอย่างเห็นได้ชัดเจนนั่นคืออาการบวมน้ำ

วิธีรักษาโรคบวมน้ำด้วยตัวเองแบบง่ายๆ

โดยส่วนใหญ่แล้วสามารถรักษาได้ด้วยตนเองในกรณีที่มีอาการไม่รุนแรงมากนัก ดังนี้

1. รับประทานอาหารที่ช่วยลดอาการบวมน้ำ

การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์สามารถช่วยลดอาการบวมได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะอาหารบางชนิดที่มีสรรพคุณในการช่วยลดบวมได้ เช่น ผลไม้ลดอาการบวมน้ำอย่างสัปปะรด, กีวี, แตงโมและกล้วย ที่อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุหลากหลายชนิด ทำให้บรรเทาอาการลดลง หากคุณเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสมก็จะทำให้รักษาอาการได้ดีขึ้นนั่นเอง

2. หมั่นดูแลผิวบริเวณที่บวมอย่างสม่ำเสมอ

การดูแลผิวในบริเวณที่มีอาการบวมก็เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้รักษาได้หายเร็วมากยิ่งขึ้น ให้คุณหมั่นรักษาความสะอาดและดูแลผิวบริเวณนั้นๆ ให้มีความชุ่มชื้นอยู่ตลอดเวลา รวมไปถึงการหลีกเลี่ยงการกระแทกอย่างรุนแรงหรือระมัดระวังไม่ให้เกิดการฟกช้ำในบริเวณที่มีอาการบวม เนื่องจากอาจทำให้เกิดเป็นแผลติดเชื้อได้

3. นอนหมอนสูง

หากคุณมีอาการบวมน้ำบริเวณใบหน้าให้นอนหมอนสูงเพื่อยกระดับใบหน้าให้สูงกว่าระดับหัวใจ ซึ่งจะช่วยให้อาการบวมหายเร็วขึ้น หรือหากมีอาการบวมตรงอวัยวะส่วนอื่นให้นำหมอนมารองเพื่อยกให้สูงขึ้น เพียงเท่านี้ก็ช่วยรักษาอาการให้หายอย่างรวดเร็วขึ้นได้ ทั้งนี้ควรหลีกเลี่ยงการอยู่ท่านอนเดิมๆ เป็นระยะเวลานาน เนื่องจากเสี่ยงต่อการเป็นแผลกดทับ

4. นวดบริเวณที่มีอาการบวม

การนวดในบริเวณที่บวมจะเป็นการช่วยกระจายของเหลวส่วนเกินในบริเวณอวัยวะนั้นๆ ให้กระจายออกไปและทำให้บริเวณที่มีอาการบวมลดน้อยลง ทั้งนี้ควรนวดอย่างเบามือและเน้นการถ่ายเทน้ำหนักมือที่ไม่หนักเกินไปเนื่องจากอาจทำให้บริเวณที่มีอาการบวมฟกช้ำได้นั่นเอง

5. รับประทานอาหารเสริม

วิธีสุดท้ายคือการเลือกรับประทานอาหารเสริมลดอาการบวมน้ำ เช่น อาหารเสริมที่มีสารสกัดจากเมล็ดองุ่นหรือสารสกัดจากสมุนไพรต่างๆ ที่มีฤทธิ์เพื่อช่วยลดอาการบวม ทั้งนี้การเลือกรับประทานอาหารเสริมที่ช่วยรักษาโรคให้ได้ประสิทธิภาพควรปรึกษาเภสัชกรหรือแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนซื้อมารับประทานทุกครั้ง ไม่ควรที่จะหาซื้อมารับประทานเองอย่างเด็ดขาด

ผลไม้หลากหลายชนิด

กันไว้ดีกว่าแก้! วิธีป้องกันอาการบวมน้ำ

การทราบถึงวิธีป้องกันตั้งแต่เริ่มต้นเพื่อลดการเกิดเป็นสิ่งที่ดีที่สุด โดยเฉพาะอาการบวมน้ำในผู้สูงอายุที่รักษาให้หายได้ยากกว่าวัยอื่นๆ ซึ่งวิธีป้องกันมีดังนี้

  • หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารรสเค็มจัดหรืออาหารที่มีโซเดียมในปริมาณมาก
  • ดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายในแต่ละวัน
  • เครื่องดื่มลดอาการบวมน้ำช่วยคุณได้ เช่น น้ำผลไม้หมักชนิดต่างๆ
  • ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะท่าออกกำลังกายลดอาการบวมน้ำ
ชายสูงวัยกำลังหัวเราะมีความสุขกับภรรยา

อาการบวมน้ำหากเกิดขึ้นแล้วสามารถรักษาให้หายขาดได้ ไม่ใช่โรคร้ายแรงที่น่ากังวลแต่ทั้งนี้อาการบวมน้ำที่เกิดขึ้นในผู้สูงอายุก็เป็นสิ่งที่น่ากังวลได้เช่นกัน โดยเฉพาะหากเป็นคนในครอบครัวและคนที่เรารัก ดังนั้นควรใส่ใจและเรียนรู้ถึงวิธีการดูแลผู้สูงอายุในทุกๆ ด้าน TOPCARES ร้านขายอุปกรณ์สำหรับผู้ป่วยและผู้สูงอายุที่ใส่ใจในทุกด้านพร้อมช่วยดูแลคนที่คุณรักอย่างใส่ใจ เราพร้อมเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ช่วยดูแลคนในครอบครัวคุณไปพร้อมๆ กัน

Reference :

https://www.pobpad.com/อาการบวมน้ำ-edema

https://allwellhealthcare.com/reduce-edema-food/#section2

https://www.cosmenet.in.th/cosme-howto/50088